İnsan Kaynakları Dünyasında Ufak Bir Gezinti (İnsan Kaynakları Nedir, Ne İş Yapar ve Tarihsel Gelişimi)

Sizlere de oldu mu bilmem ama mesleğe adım attığım günden bu yana insanlara İnsan Kaynaklarının ne olduğunu, ne iş yaptığımızı ve firmalarda neden çok önemli bir pozisyon olduğunu anlatmak mecburiyetinde kaldım çünkü ne iş yaptığım sorularına vermiş olduğum cevap karşısında;

-  hahaha insanları kaynakla mı birleştiriyorsunuz, insanlara kaynak mı yapıyorsunuz gibi soğuk esprilere maruz kalmakla birlikte, İnsan Kaynakları Departmanını az çok duymuş ve bir kaç kötü örnek teşkil eden insan kaynakları uygulaması görmüş insanlardan da;

- ohh keyif sizin bütün gün yan gelip yatıyorsunuz ay başı maaş alıyorsunuz. Gibi geri dönüşler aldım.

Demek ki insanlarımız İnsan Kaynakları Departmanını ya tanımıyor ya da tanısalar bile İnsan Kaynakları Departmanlarının işletmelere ne derece stratejik önemde olduklarından bihaberler.

O halde İnsan Kaynakları Nedir, Ne İş Yapar ve Tarihsel Gelişimi açısından İnsan Kaynakları dünyasında ufak bir gezintiye çıkalım.

İnsan Kaynakları Nedir?

İnsan kaynakları işyerlerinde rekabetçi üstünlükler sağlamak amacıyla  ihtiyaç duyulan insan gücünü karşılamak ve verimli kullanmak için oluşturulmuş bölümün adıdır.
Daha önceleri, personel bölümü olarak, devam takibi yani puantaj işlemi yaparak bordro hazırlayan bir görevi olan bu bölüm günümüzde faaliyet alanını genişleterek bu ismi almıştır.
En genel anlamıyla insan kaynakları, işveren ile çalışan veya potansiyel çalışanların ilişkilerini düzenleyen süreçlerin genel adı ve işletmelerde aynı adla anılan birimdir.

Bir İnsan Kaynakları Uzmanında Olması Gereken Özellikler Nelerdir?

- Empati ve Empatik Dinleme Yeteneği
- İyi Bir Eğitim
- İş Becerisi
- Danışmanlık Bilgisi ve Becerisi
- Liderlik Yeteneği
- Küresel Düşünme Yeteneği
- Problem Çözebilme Yeteneği
- Analitik Düşünme
- Uzlaşma ve İkna Etme Becerisi

Ne İş Yapar?

İşgücü planlaması ile başlar, işe alım, ücretlendirme ve yan menfaatler, endüstriyel/sendikal ilişkiler, kurumsal performans yönetimi, kariyer yönetimi ve eğitim, çalışanların memnuniyetinin ölçümlenmesi, sosyal ve idari hizmetlerin tahsisi, bordrolama ve özlük işleri gibi çalışanları ilgilendiren tüm konuları kapsar.
İnsan Kaynakları Departmanlarının işletmelerde İş Gücü Planlaması, Kadrolama, İş Değerleme, Ödüllendirme, Yetiştirme - Geliştirme, Endüstriyel İlişkiler ve Koruma gibi işlevleri bulunmaktadır.

Tarihsel Gelişimi

Bilimsel olarak İnsan Kaynakları kavramı ilk Sanayii Devrimi ile ortaya çıkmıştır.
İnsanlar fabrikalarda şirketlerde çalışmaya başlamış olduklarından 1890' larda NCR Corporation'ın ayrı personel ofisi açmasıyla Personel Yönetimi Bölümü olarak tarihteki ilk yerini alır. Yine bu yıllarda I. Dünya Savaşı patlak vermeye başlar, orduya alınacak askerleri en uygun olanı seçebilmek için psikolojik testler uygulanır. Orduda kullanılmış olsa da  personel seçimi literatürde ilk kez yerini almıştır. 1935 yılında Rossevelt tarafından sakatlık, ölüm aylığı, işsizlik sigortası gibi kavramlar yürülüğe konmuş ve En önemlilerinden biride Personel Yönetimi ile Psikolojinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. Endüstri psikolojisi Elton Mayo 'nun Hawthorne  araştırmalarıyla (1927-1932) ortaya konmuştur ve çalışanların verimliliğinin sadece çalışma koşulları ya da ücrete göre değil sosyal ve psikolojik etkenlere bağlı olarak da değiştiğini ortaya çıkarmıştır.
Personel Yönetimi bölümünü 1980'lerde varlığını devam ettirmek isteyen, gelişime açık, büyük şirketler önemsemeye başlamış ve bu departmana daha büyük bir yer vermişlerdir.
Personel Yönetimi kavramı 1990'larda ise,  İnsan Kaynakları Yönetimi kavramı olarak  değişmeye başlamış, öğrenen Organizasyonlar ve Toplam Kalite Yönetimi kavramlarının çıkmasıyla birlikte, insana verilen değer artmaya başlamış ve günümüzdeki halini almıştır.
İnsan Kaynakları Departmanı hızla gelişen ve gelişmeye devam eden bir departman olma özelliğine sahiptir.

Umarım bu ufak gezintiden keyif almışsınızdır :)

İnsan Kaynakları Departmanlarınızı seviniz çünkü onlar sizi sevmekle kalmayıp tüm haklarınızı ve gelişmelerinizi koruma altına almaktadır...

 

 

Kaan GÖGEBAKMAZ